Można rzec, że przesłanki przysposobienia to pewne elementy, które muszą wystąpić, by mogło dojść do adopcji dziecka.
Wyróżnia się trzy rodzaje przesłanek, są to: 1. przesłanki po stronie przysposobionego, 2. przesłanki po stronie przysposabiającego, 3. inne.
Przesłanki po stronie przysposobionego:
Zgoda małoletniego – zgoda dziecka wymagana jest w sytuacji, gdy ukończyło ono 13 rok życia. Istnieją jednak pewne wyjątki. Pierwszym wyjątkiem jest sytuacja, w której to dziecko nie jest zdolne do wyrażenia zgody lub zdania na ten temat. Drugi wyjątek to sytuacja, która występuje w chwili, gdy dziecko jest przekonane o tym, że przysposabiający są jego rodzicami. Co ważne, zgoda dziecka nie może być wyrażona w jego imieniu przez przedstawiciela ustawowego.
Małoletność – wynika ona z celu, jaki niesie ze sobą adopcja, mianowicie zapewnienie dziecku rodzinnych warunków wychowania i rozwoju. Ważną kwestią jest to, iż przesłanka ta zostaje spełniona, jeśli dziecko w dniu złożenia wniosku o adopcje jest małoletnie. Co ciekawe postępowanie sądowe może zakończyć się orzeczeniem
o przysposobieniu już po uzyskaniu pełnoletności przez adoptowane dziecko.
Życie – dziecko oraz przysposabiający w momencie wydawania orzeczenia muszą żyć. Śmierć dziecka niezależnie, w której fazie postępowania powoduje jego umorzenie
Przesłanki po stronie przysposabiającego:
Różnica wieku – różnica wieku między rodzicami adopcyjnymi a dzieckiem wymagana jest w celu upodobnienia do rodziny, która opiera się na więzi biologicznej. W kodeksie rodzinnym i opiekuńczym nie ma podanej konkretnie wymaganej różnicy wieku. Natomiast na ogół przyjmuje się, że „odpowiednia” różnica to osiemnaście lat. Istnieją jednak sytuacje, w których można zastosować pewne wyjątki.
Kwalifikacje podmiotowe – przez kwalifikacje podmiotowe należy rozumieć cechy osobiste przysposabiających, które pozwolą przypuszczać, że dziecko znajdzie odpowiednie dla siebie środowisko rodzinne.
Wyrażenie woli przysposobienia – rodzice adopcyjni poprzez podjęcie czynności dążących do procesu adopcyjnego wyrażają swoją wolę do przysposobienia dziecka.
Pełna zdolność do czynności prawnych – brak pełnej zdolności do czynności prawnych uniemożliwia sprawowanie władzy nad przysposobionym dzieckiem.
Zgoda rodziców biologicznych – zgoda ta nie jest wymagana w przypadku, gdy rodzice biologiczni pozbawieni są władzy rodzicielskiej; są nieznani; porozumienie z nimi nie jest możliwe przez trudne do przezwyciężenia przeszkody. Wyjątkiem jest także sytuacja, kiedy rodzice biologiczni mają ograniczoną zdolność do czynności prawnych, a ich brak zgody jest oczywiście sprzeczny z dobrem dziecka. Wyrażenia zgody ani odwołania nie można dokonać przez pełnomocnika a jej wyrażenie może nastąpić dopiero po upływie sześciu tygodni od urodzenia się dziecka.
Rodzice mogą dokonać:
zgody blankietowej – polega ona na oświadczeniu przed sądem wyrażenia zgody na adopcję dziecka w przyszłości bez wskazania osoby przysposabiającego;
zgody na adopcję przez wskazaną przez siebie osobę, którą może być wyłącznie krewny rodziców dziecka lub małżonek rodzica.
Warto wiedzieć:
W odniesieniu do adopcji zagranicznej kodeks rodzinny i opiekuńczy wymaga ustalenia, że dziecku nie można zapewnić w Polsce odpowiedniego zastępczego środowiska rodzinnego.
Autorką wpisu jest Adrianna Czopek – Studentka Instytutu Prawa i Ekonomii, Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Przydatne linki: Informacje ogólne o adopcji krajowej (gov.pl)
