W najnowszym wpisie przedstawimy to, jak w postępowaniu adopcyjnym rozumiana i realizowana jest zasada dobra dziecka, a także rolę postępowania kwalifikacyjnego.
Warunkiem podstawowym jaki stawia ustawodawca jest to, by przysposobienie odbywało się względem osoby małoletniej (na dzień składania wniosku) i tylko dla jej dobra.
Jak stwierdził Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 22 czerwca 2012 roku:
Przysposobienie ma umożliwić realizację prawa dziecka do wychowania w zastępczym środowisku rodzinnym, w sytuacji, w której – z różnych przyczyn – jest ono pozbawione pieczy rodzicielskiej. Przysposobienie jest pod tym względem, co podkreśla się także w doktrynie, instytucją optymalną, gdyż tylko ono może zapewnić dziecku warunki identyczne z tymi, jakie są w pełnej rodzinie naturalnej. Występujące obok przysposobienia instytucje prawne, mające podobne cele (rodziny zastępcze, rodzinne domy dziecka), nie tworzą takiego stosunku rodzicielskiego, jak przysposobienie. Rozpoznanie wniosku o przysposobienie wymaga wnikliwej oceny z punktu widzenia dobra przysposabianego (art. 114 § 1 k.r.o.). Nie może ona jednak być ukierunkowana tyko na aktualną sytuację dziecka, ale musi mieć na względzie – […] – także przyszłość przysposabianego.”
(Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 czerwca 2012 roku, V CSK 283/11, LEX nr 1232479)
Chociaż zasada dobra dziecka nie posiada legalnej definicji, a stanowi jedynie wyraz traktowania interesu dziecka w sposób nadrzędny względem interesu rodziców, czy osób trzecich – ustanawiając nakaz zabezpieczenia interesu dziecka we wszystkich sprawach jego dotyczących, to w postępowaniu adopcyjnym należy bezwzględnie przyjąć, że:
Kandydaci na rodziców adopcyjnych powinni w szczególności uwzględnić, iż udział w procedurze kwalifikacyjnej i pozostałych etapach postępowania nie może służyć ratowaniu; umacnianiu małżeństwa (poprzez nawiązanie więzi rodzicielskiej).
Całe postępowanie służyć ma jak najpełniejszej realizacji zasady dobra dziecka. Właściwą postawą kandydatów jest przyjęcie, iż adopcja (Dziecko) stanowi wartość samą w sobie.
Innymi słowy, procedura nie służy realizacji interesu, czy potrzeb uczuciowych i rodzinnych osób przysposabiających (kandydatów) – których kwalifikacje wielowymiarowo badane są w toku postępowania kwalifikacyjnego prowadzonego przez Ośrodek adopcyjny.
Postępowanie kwalifikacyjne
Postępowanie kwalifikacyjne prowadzi Ośrodek adopcyjny. Jego zadaniem jest prowadzenie procedur przysposobienia oraz przygotowanie osób zgłaszających gotowość do przysposobienia dziecka – i zgodnie z prawem jest to kompetencja wyłączna.
Rolą postępowania kwalifikacyjnego jest jak najlepszy dobór rodziców adopcyjnych z perspektywy dziecka, jego indywidualnych potrzeb i uwarunkowań.
Istotnymi elementami postępowania kwalifikacyjnego są: szkolenie przez Ośrodek adopcyjny kandydatów do przysposobienia dziecka, dokonanie diagnozy psychologicznej i pedagogicznej oraz gromadzenie aktualnych informacji o stanie zdrowia dziecka – dla dziecka zakwalifikowanego do przysposobienia.
Przydatne linki: Informacje ogólne o adopcji krajowej (gov.pl)
