W najnowszym wpisie przedstawimy najistotniejsze kwestie związane z odpowiedzialnością za zobowiązania (długi) małżonków znajdujących się w ustroju wspólności majątkowej.
Odnosząc się do statusu małżonków w kontekście powstania długu, powiedzmy, że dług zaciągnięty przez jednego z małżonków nie czyni dłużnikiem drugiego z małżonków (jedynie ze względu na fakt istnienia małżeństwa).
O tym, czy małżonek, lub oboje małżonkowie stają się w danych okolicznościach dłużnikami zależy od treści stosunku prawnego.
Jeżeli zobowiązanie zostało zaciągnięte przez oboje małżonków, wówczas dłużnikami są oboje małżonkowie, a zaspokojenie wierzyciela może nastąpić z majątków osobistych i majątku wspólnego.
Sytuacja komplikuje się wówczas, gdy zobowiązanie zostało zaciągnięte tylko przez jednego z małżonków, a pomiędzy nimi istnieje wspólność majątkowa małżeńska. Majątek wspólny stanowi wspólność łączną należącą także do małżonka, który nie jest dłużnikiem.
Artykuł 41 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego prezentuje model ograniczonej odpowiedzialności za długi ze składników wchodzących w skład majątku wspólnego.
W pewnym uproszczeniu, powołany przepis zakłada możliwość zaspokojenia wierzyciela z majątku wspólnego małżonków jedynie wówczas, gdy zobowiązanie zostało zaciągnięte za zgodą drugiego z małżonków.
W takiej sytuacji (określonej w art. 41 k.r.o.) małżonek dłużnika nie staje się w obliczu istnienia długu kolejnym dłużnikiem.
Pod pojęciem zgody małżonka należy rozumieć: zgodę fakultatywną jak i obligatoryjną na zaciągnięcie zobowiązania, jak również udzielenie zezwolenia na dokonanie czynności przez Sąd.
Należy w tym miejscu wspomnieć, że jeżeli małżonek zaciągnął zobowiązanie bez zgody drugiego małżonka albo zobowiązanie jednego z małżonków nie wynika z czynności prawnej, wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku osobistego dłużnika, z wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z jego praw, o których mowa w art. 33 k.r.o. [składniki majątku osobistego] pkt 9 (mowa o prawach autorskich i prawach pokrewnych, prawie własności przemysłowej oraz innych prawach twórcy), a jeżeli wierzytelność powstała w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa, także z przedmiotów majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa.
Jeżeli natomiast mamy do czynienia z sytuacją, w której zobowiązanie powstało przed powstaniem wspólności lub dotyczy majątku osobistego jednego z małżonków, wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku osobistego dłużnika, z wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z jego praw, o których mowa w art. 33 k.r.o. [składniki majątku osobistego] pkt 9 (mowa o prawach autorskich i prawach pokrewnych, prawie własności przemysłowej oraz innych prawach twórcy).
