W tym wpisie zebraliśmy najważniejsze informacje z punktu widzenia osoby zmierzającej do ustalenia wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego względem dziecka.
Domagając się ustalenia przez Sąd wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego musisz uwzględnić moment początkowy, od którego ciążący na Tobie obowiązek wygaśnie.
Przykładowo za nieuzasadnione uznać należy domaganie się ustalenia wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego w dacie, w której Twoje dziecko nie miało realnej szansy na podjęcie zatrudnienia w oparciu o posiadane przez siebie formalne kwalifikacje.
Kwota alimentów należnych dziecku, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, a jednocześnie nie posiada majątku osobistego przynoszącego dochód, zależy od usprawiedliwionych potrzeb dziecka oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości każdego z jego rodziców.
Przygotowując pozew o ustalenie wygaśnięcia ciążącego na Tobie obowiązku alimentacyjnego powinieneś wiedzieć, że co do zasady obowiązek alimentacyjny nie jest ograniczony żadnym sztywnym terminem – w tym okolicznością dojścia Twojego dziecka do pełnoletności. Nie jest też związany ze stopniem jego wykształcenia w tym sensie, że nie ustaje z chwilą osiągnięcia przez dziecko określonego stopnia wykształcenia.
By powództwo mogło być skuteczne, musi nastąpić zmiana stosunków
W razie zmiany stosunków zgodnie z art. 138 k.r.o. można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.
W praktyce orzeczniczej jedyną miarodajną okolicznością, od której zależy trwanie bądź ustanie tego obowiązku, jest to, czy dziecko może utrzymać się samodzielnie, przy czym przyjmuje się, że nie można tego oczekiwać od dziecka małoletniego.
Innymi słowy, kwestią rozstrzygającą w takiej sprawie jest porównanie stanu, który istniał w momencie uprawomocnienia się wyroku orzekającego alimenty ze stanem faktycznym istniejącym w dacie wskazanej w pozwie jako data osiągniecia przez Twoje dziecko stanu samodzielności ekonomicznej.
W odniesieniu do dzieci, które osiągnęły już pełnoletność, należy w sprawie brać pod uwagę to, czy wykazują one chęć dalszej nauki oraz czy osobiste zdolności i cechy charakteru pozwalają na rzeczywiste kontynuowanie nauki. Sądy kładą znaczący nacisk na rzeczywisty przebieg procesu kształcenia i realne postępy w nim.
Do kwestii braku postępów w procesie edukacyjnym odniósł się w swoim orzeczeniu Sąd Najwyższy (wyrok z dnia 8 sierpnia 1980 roku, sygn. akt III CRN 144/80 (OSNC z 1981r., Nr 1, poz. 20)
„Rodzice nie są obowiązani dostarczać środków utrzymania dziecku, które, będąc już przygotowane należycie do wykonywania przez nie odpowiedniego dla niego zawodu, podejmuje dla podniesienia swych kwalifikacji dalsze kształcenie się, ale w studiach się zaniedbuje, nie robi należytych postępów, nie otrzymuje obowiązujących zaliczeń, nie zdaje w terminie przepisanych egzaminów, a zwłaszcza jeżeli z własnej winy powtarza lata studiów i wskutek tego nie kończy studiów w przewidzianym programem okresie”.
Dokonując pewnej konkluzji, można wskazać że w polskim orzecznictwie dominuje pogląd zgodnie z którym utrzymanie obowiązku alimentacyjnego wobec pełnoletnich dzieci jest uzasadnione jedynie wówczas, gdy nie są one w stanie samodzielnie się utrzymać.
Dowody przydatne w sprawie
Za dowód świadczący o zaistnieniu zmiany stosunków uzasadniających stwierdzenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego może służyć przykładowo wniosek wierzyciela o umorzenie postępowania egzekucyjnego.
